۱۰ اردیبهشت سال گذشته، با دستور یک مقام قضایی، شبکه اجتماعی تلگرام دچار بلای فیلترینگ شد. به تازگی هم برخی مقامات انتظامی به سایتهای آگهی آنلاین دستور دادند آگهیهای خودرو و مسکن را که دارای نرخ است، حذف کنند. آنها می گویند دادن آگهی با قیمت بالا و نامتعارف باعث دلالبازی و افزایش مصنوعی نرخها و در نتیجه از بین رفتن امنیت روانی و اقتصادی جامعه میشود.
حتی کار به جایی رسید که یکی از مقامات قضایی اعلام کرد در صورتی که محرز شود یک نفر، آگهی را با نرخ نامتعارف به قصد گران کردن و برهم زدن امنیت روانی جامعه در فضای مجازی درج کرده باشد، مصداق افساد فیالارض است و ممکن است به اعدام محکوم شود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اعتقاد دارد که نباید و نمی شود دور کشور را دیوار کشید و از تعامل سازنده مردم با دنیا جلوگیری کرد. او میگوید: سیاستهای اشتباه فیلترینگ فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، کشور را به قهقرا میبرد و باعث عقبماندگی تاریخی ملت میشود.
عبدالرضا سپنجی در پاسخ به این سوال خبرآنلاین که با وجود بازگشت مردم به شبکههای اجتماعی فیلتر شده مانند تلگرام، چه هزینهای به مردم تحمیل میشود و این هزینهها کجا میرود، گفت: وقتی فیلترینگ شبکهها را داریم هم شما برای خرید فیلترشکن متضرر میشوید و هم این که خرید و فروش ویپیان گردش مالی بالایی دارد که آسیبزاست.
این استاد دانشگاه افزود: دولت هزینه میکند که سایتها و شبکه ها را فیلتر کند. بعد میبینید هزینه زیادی از درآمد سرانه کاربران برای دور زدن فیلتر صرف میشود. تلگرام نرمافزار بسیار کاملی است و ما مشابه آن را در داخل نداریم. ما دو هزینه را محتمل میشویم، یکی هزینه کنترل و فیلترینگ و دوم هزینه دور زدن فیلترینگ! همچنین باید در نظر داشت فیلترشکنهای ما حجم بالایی از داده را مصرف میکند. پروتکلهای فیلترشکن دو تا سه برابر دادههای ما را مصرف میکند تا فیلترها را دور بزنیم. این یعنی ضرر سه جانبه ما در بحث فیلترینگ.
سپنجی افزود: موفقیت فیتلرینگ ۵ درصد یا حتی کمتر بوده است. فیلترینگ سادهاندیشی و پاک کردن صورت مساله است. این که راههای دسترسی اطلاعات را مسدود کنیم از دل آنها رشد و پیشرفت در نمیآید. در فیلترینگ بحث روانشناسی اجتماعی خیلی مهم است، ممکن است ما ناچار شویم مسیرهایی را مسدود کنیم تا به اهدافی برسیم که مربوط به دوره خاصی است. اگر این مورد در فضای واقعی و سایبری ادامه داشته باشد، تبدیل به قانون و رویه میشود که قطعا آسیبزاست.