۰۲ بهمن ۱۳۹۸

نگرانی از تسلط صداوسیما بر محدود کردن رسانه‌های آنلاین در ایران

صداوسیمای جمهوری اسلامی در پی کنترل و محدود کردن کل صوت و تصویری است که در اینترنت منتشر می‌شود.

شورای عالی فضای مجازی یا مرکز ملی فضای مجازی به عنوان سیاستگذار و قانون‌گذار در حوزه اینترنت، در اقدامی عاجل در روز‌های آینده، تعریف دقیق صوت و تصویر فراگیر و مصادیق آن را مشخص کند تا برای همه فعالان مجازی مشخص شود، حدود کنترل و اختیارات صداوسیما در این عرصه کجاست و شاهد سوءاستفاده‌ای در این خلأ قانونی نباشیم.

سامانه درخواست مجوز سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر سازمان صداوسیما، زمینه صدور مجموعه‌ای از مجوزها را فراهم کرده که نشان می‌دهد به باور آنها نه تنها ویدیوکلوب‌های اینترنتی زیر نظر صداوسیما هستند، بلکه حتی بخش صوت و تصویر خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری نیز با مجوز و زیرنظر صداوسیما باید فعالیت کنند؛ اقدامی که حتی با قانون مطبوعات نیز در تناقض آشکار است و از تعریف نامتعارف و زیاده‌خواهی مسئولان رسانه ملی نشأت می‌گیرد.

پس از آنکه مقامات ارشد کشور از جمله رهبر انقلاب و رئیس قوه قضاییه تاکید کردند، متکی به نظریه شورای نگهبان بر نظریه تفسیری مورخ ۱۳۷۹/۷/۱۰ شورای نگهبان ذیل اصول ۴۴ و ۱۷۵ قانون اساسی، تاکید کردند که «صوت و تصویر فراگیر» در قلمرو مدیریت سازمان صداوسیما تعریف می‌شود و ناظر و قانون گذار آن این سازمان است، بحث درباره تعریف «صوت و تصویر فراگیر» شدت گرفت.

پیش از این خبرگزاری مجلس شورای اسلامی گزارش داده بود، بر اساس ماده ۲ طرح اداره و نظارت بر سازمان صداوسیما که در کمیسیون فرهنگی مجلس تصویب شده، اما هنوز به صحن علی نیامده، «صوت و تصویر فراگیر» چنین تعریف شده است: صوت و تصویر فراگیر عبارت است از محتوای صوتی و تصویری که به صورت گسترده و یک سویه و بدون الزام به شناسایی مخاطب از طریق فرستنده‌های امواج رادیویی یا شبکه‎های کابلی ماهواره‌ای و اینترنتی توزیع می‌شود یا قابلیت توزیع دارد و همچنین محتوای مربوطه زنده بوده و یا دارای جدول پخش زمانی است.

از سوی دیگر، مرتضی موسویان، معاون وزیر ارشاد و رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال گفته بود: در حال حاضر تعریفی که از صوت و تصویر در مرکز ملی فضای مجازی وجود دارد و باید به صحن شورای عالی فضای مجازی بیاید، با آنچه به آن اشاره کردند، متفاوت است؛ یعنی این تعریف معتقد است که صوت و تصویر فراگیر، صدا و تصویری است که بدون شناخت مخاطب، او را در بر بگیرد و دارای کنداکتور پخش و زنده و دارای یک تعداد مخاطب خاص به بالا باشد. این تعریفی است که کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی به آن رسیده اند؛ اما نمی‌دانم تعریفی که مصوب خواهد شد، چیست.

به نظر می‌رسد صداوسیمای جمهوری اسلامی به‌دنبال هر چه بیشتر محدود کردن رسانه‌های آنلاین و مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر فیلم و تصویر است. پیش از این نیز برخی از وب‌سایت‌های دانلود فیلم و سریال در ایران فیلتر شده بودند.