۱۲ فروردین ۱۳۹۹

هشدار کارگروه ویژه فضای مجازی درباره اطلاع‌رسانی مربوط به کرونا

کارگروه ویژه فضای مجازی با انتشار بیانیه‌ای با عنوان دستورالعمل تولید و بازنشر محتوای کرونا در فضای مجازی مواردی را مطرح کرده است که بیشتر به محدودیت اطلاع‌رسانی‌های غیررسمی از منابع مختلف منجر می‌شود.

در اطلاعیه شماره یک کارگروه ویژه فضای مجازی آمده است: «پس از شیوع ویروس کرونا در کشور متاسفانه در همین مدت حجم قابل توجهی از محتواهای آسیب ­رسان اعم از اخبار کذب و خلاف واقع، آمارهای مبهم و متناقض، آموزش ­های پزشکی ناصحیح و غیرعلمی، توهین‌ها و انتساب‌های دروغ، تبلیغات داروهای تقلبی و القای کمبود کالاهای اساسی، نیز در فضای مجازی تولید و نشر شده و از طریق محتواهای غیرعلمی و بزرگ‌نمایی یا غلط‌ اندازی موجب مواردی از اخلال در نظام پزشکی، ایجاد هراس و اضطراب و تشویش در جامعه و همچنین آسیب­‌هایی به سلامت آحاد مردم شده است. لذا به منظور رفع دغدغه و پاسخ به مطالبه مردم برای ساماندهی این فضا، کارگروه ویژه فضای مجازی از سوی ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا تشکیل گردید.»

این کارگروه در ادامه مواردی را برای بررسی اعلام کرده که شامل بررسی آمار کذب یا تایید نشده پزشکی (تعداد مبتلایان، مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی، افراد بستری‌شده، فوت‌شدگان، تدفین و ...)، انتشار اخبار و دستورالعمل‌های تایید نشده پزشکی، نشر محتواهای سازمانی از قبیل صوت و فیلم جلسات و انتشار نامه‌های داخلی، اختلال یا تضعیف تصمیمات ستاد ملی و کمیته‌­های زیرمجموعه و مسئولان مربوطه آن و فضاسازی در زمینه کمبود کالاهای اساسی و برهم ­زدن آرامش بازار است.

موارد بعدی اعلام شده در این اعلان به این شرح است: «تولیدکنندگان، نشردهندگان و بازنشردهندگان نسبت به محتوا مسئولیت داشته و لازم است صحت­‌سنجی از منابع معتبر ذی­ربط صورت پذیرفته و از نشر مطالبی که توسط افراد غیرمسئول و غیرذی­ربط تولید می­شود اجتناب نمایند. بازنشر از رسانه‌ها، چهره‌ها و مسئولین غیرذی­ربط رافع مسئولیت حقوقی و یا کیفری در قبال محتوا نخواهد بود.

کمیته اطلاع ­رسانی و مدیریت جو روانی ستاد ملی مقابله با کرونا مستقر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیرخانه ستاد ملی مقابله با کرونا مستقر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مرجع اخبار کرونایی (مندرج در بند یک) می‌باشند.

۳- دستگاه­‌های مسئول در خصوص اخبار و آمار خلاف واقع منتشره در فضای مجازی، ضمن اطلاع­‌رسانی به ­هنگام و تبیین موضوع نسبت به انتشار تکذیبیه اقدام نموده و درخواست رسیدگی به محتواهای کذب را به منظور رسیدگی و اعمال محدودیت­‌های اداری و صنفی به این کارگروه منعکس نمایند.

۴- مراجع قضایی و ضابطین عام و خاص و همچنین متولیان رسیدگی به تخلفات اداری و صنفی ضمن اطلاع‌رسانی‌های مورد نیاز، از طریق سازوکارهای رسیدگی فوری نسبت به شناسایی، رسیدگی و برخورد قاطع با اقدامات مجرمانه و متخلفانه اقدام خواهند کرد.

۵- به کاربران و فعالان فضای مجازی توصیه می‌شود با هوشیاری نسبت به فعالیت‌های بیگانگان در حوزه رسانه و فضای مجازی، از اخلال آنها در نظام سلامت کشور ممانعت نمایند.»

موارد مطرح شده در این اعلان در حالی مطرح می‌شود که براساس اطلاعات منتشر شده از سوی رسانه‌ها و مسئولان، آمار منتشر شده از سوی وزارت بهداشت، کامل و درست نیست و تنها شامل آمار درگذشتگانی است که جواب تست کرونای آنها مثبت بوده است و بیمارانی که براساس دیگر روش‌ها مبتلا به کرونا هستند در آن جایی ندارند. همچنین پس از تکذیب‌های اولیه ورود ویروس کرونا از چین به ایران از سوی هواپیمایی ماهان، اعتراض‌های بسیاری در شبکه‌های اجتماعی نسبت به این جریان‌ها اتفاق افتاد و از سوی دیگر قرنطینه نکردن قم که منبع اصلی شیوع کرونا در ایران بود از دیگر مواردی بود که کاربران در شبکه‌های اجتماعی درباره آنها نوشتند. با این حال به نظر می‌رسد این قوانین تنها محدودکننده اطلاع‌رسانی از منابع دیگر است.